Культурное наследие и своеобразие

Христианские и гуманистические ценности:

- принципы демократии и права человека

- уважение различных течений культуры, вероисповеданий и ценностей

- содействие международному взаимопониманию и сплоченности

- содействие на сосуществование с другими людьми и работать ради мира

- интеллектуальная свобода

- терпимость

- знание законов

- свобода высказывания

- право выбора на вероисповедание

- развитие демократических путей мышления

- участие в работе представительных органов.

Предметные программы

Предметные программы построены согласно следующих принципов:

- национальный аспект, местная и индивидуальная адаптация

- последовательность

- увеличение предметной специфики в пределах глобального и единого ракурса

Национальный аспект, местная и индивидуальная адаптация

- предметные программы построены на общественном и адаптационном принципе

- предметные программы предполагают общепринятое содержание, согласно которому все учащиеся намерены продолжить работу

- все учащиеся должны столкнуться с трудными задачами, с помощью которых они могут вырасти, преуспеть и овладеть ими

- общее и местное содержание должны быть адаптированы по способностям и наклонностям учащихся

- в младшем звене основной школы учащиеся как можно больше работают над центрально определенным содержанием того класса, к которому они относятся согласно возрастной группы

Последовательность

- предметные программы составлены с целью обеспечения непрерывности (преемственности) и развития через образование

- то, с чем дети знакомятся на одном предмете, может подготовить их, укрепить и внедрить, изучая другие

- должны быть благоприятные условия для развития и обучения согласно их зрелости и способностям

- должны быть соответствующим и интересным для той или иной возрастной группы

- предусматривать возможности для индивидуальной адаптации

Предметное деление – междисциплинарная работа

- разные предметы взаимодействуют друг с другом;

- задачи и основные предметные составляющие должны рассматриваться по отношению друг другу как единое целое;

- структурные и тематические взаимосвязи между предметами и предметными областями должны быть использованы на протяжении всего курса обучения в школе.

Структура предметных программ

Каждая программа состоит из:

- Введения.

- Основных целей предмета

- Задач основных стадий

- Главных предметных составляющих по классам

У каждой программы существует цели 2-х уровней:

- основные цели предмета, объясняющий над чем учащимся необходимо работать;

- задачи основных стадий, описывающие, на что нацелено образование.

Каждый предмет состоит из основных областей; каждая область занимается определенным спектром вопросов.

Основные составляющие – это содержание предмета для каждого отдельного класса.

Учащиеся должны постепенно усваивать знания, описанные в задачах основных стадий.

Распределение предметов и часов

Распределение учебных часов должно соответствовать:

- различным видам деятельности

- преемственности и движению по индивидуальным учебным предметам и проектной работе.

Учебные предметы распределяются на определенное количество 45-минутных отрезков по каждой из основных стадий.

У школы должна быть возможность для гибкого календарного планирования.

1-4 классы 3040 часов в год

5-7 классы 3078 часов в год

8-10 классы 3420 часов в год

всего 9538 часов в год.

Изучаемые предметы и предметные области:

Норвежский язык и саамская культура.

Наука.

Музыка.

Математика.

Искусство.

Социальные науки (история, география, социалогия).

Английский язык.

Физкультура.

Обязательные дополнительные предметы:

- второй иностранный язык;

- дополнительно изучаемый язык (язык, с которым они уже знакомы);

- практическая проектная работа.

Не менее 40 уроков в год должны быть посвящены организационной работе в классе на начальной ступени, 75-на промежуточной ступени. Свободные виды деятельности в основном посвящены игре и деятельности, в которой свободно смешаны разновозрастные группы.

Начальная ступень

- не менее 60% часов начальной школы отводится на тематически организованное обучение;

- 60% - на тематические и проектные работы;

- в начале учебного года ежедневные виды деятельности должны быть организованы свободно и гибко.

Промежуточная ступень

- должно быть предоставлено время для учебного предмета;

- должно быть предоставлено время для междисциплинарной работы;

- ежегодно не менее 30% имеющегося времени должно быть посвящено тематической и проектной работе.

Младшее звено основной школы

- ежегодно не менее 20% имеющегося времени должно быть посвящено тематической и проектной работе.

Примечание: математика, музыка, родной язык изучаются самостоятельно.

 

Структура и основные идеи национального стандарта школьного образования Австралии

Жадрина М.Ж.

Салыхова Б.У.

Содержательную и процессуальную основу школьного образования Австралии определяет Национальный куррикулум. Анализ различных источников (www.curriculum.wa.edu.au, www.vcaa.vicedu.au, www.deet.vic.gov.au/deet/, www.sofweb.vic.edu.au, www.eddept.wa.edu.au/centoff/outcomes/ ) позволил установить следующую логику структуры национального куррикулума Австралии. Данный документ состоит из разделов :

1. Предисловие. В данном разделе обоснована значимость задач школьного образования в 21 веке.

2. Ключевые компетенции. Представлен перечень сводных результатов (The overarching Statement) в виде компетенций, в основу которых взяты 8 базовых компетенций, принятых Аделаидским соглашением как национальные цели школы ХХI века. Общее количество сводных результатов 13, они являются общими для всех образовательных областей.

3. Образовательные области. Описаны компоненты каждой образовательной области. В сущности эти компоненты представляют структуру области изучения. В зависимости от специфики образовательной области количество компонентов колеблется от 4 до 8. Компоненты позволяют определить разделы и подразделы каждой образовательной области.

Основная идея Национального куррикулума заключается в предоставлении всем участникам (учащимся, учителям, родителям, управленцам от образования, представителям общественных организаций, работодателям и т.д.) ориентиров для организации и осуществления образовательного процесса.

Ключевыми идеями данного документа являются :

- ориентация школы на базовые компетенции как целей национального уровня;

- конкретизация ключевых или сводных компетенций общих для всех образовательных областей,

- определение компонентов каждой образовательной области (структура ключевых областей изучения);

- определение ожидаемых результатов по каждому компоненту образовательной области для каждого уровня.

Структура Национального куррикулума определяется на основе 8 базовых компетенций:

- иметь способности и умения в области анализа и разрешения проблем, а также способность передавать идеи, информацию, планировать и организовывать деятельность и сотрудничать с другими;

- иметь уверенность в себе, оптимизм, высокую самооценку, приверженность цели самосовершенствования как основу для выполнения ими потенциальных ролей в семье, сообществе и трудовом коллективе;

- проявлять способность выносить суждения и нести ответственность в вопросах морали, этики и социальной справедливости, способность разбираться в окружающем их мире и в его первопричинах, выносить взвешенные и рациональные решения относительно своей собственной жизни, брать на себя ответственность за свои собственные действия;

- быть активными и информированными гражданами, понимать и ценить австралийскую систему государственного управления и гражданской жизни;

- иметь навыки работы и понимание рабочего окружения, возможностей карьерного роста как основы для положительного отношения к профессиональному образованию и обучению, дальнейшему образованию, трудоустройству и образованию как делу всей жизни;

- быть уверенными, творческими и продуктивными пользователями новых технологий, особенно информационных и коммуникационных, осознавать общественную значимость таких технологий;

- проявлять понимание и заботу о сохранении природной среды, иметь знания и умения для продвижения экологически устойчивого развития;

- иметь знания, умения и отношения, необходимые для установления и поддержания здорового образа жизни, творческого и удовлетворительного использования времени отдыха.

На основе этих базовых компетенций определены 13 ключевых или сводных результатов:

1. Студенты используют язык для понимания, развития информации и передачи идей, а также для взаимоотношения с другими.

2. Студенты выбирают, объединяют и применяют числовые и пространственные понятия и методы.

3. Студенты осознают, когда и какая информация необходима, размещают и получают их из разных источников; оценивают, используют и обмениваются с другими.

4. Студенты выбирают, используют и адаптируют технологии.

5. Студенты описывают и обосновывают примеры, структуры и взаимоотношения для того, чтобы понимать, объяснять, подтверждать и делать прогнозы (предсказывать).

6. Студенты представляют себе последствия (результаты), нестандартно мыслят, понимают возможности и потенциал, готовы к выбору.

7. Студенты понимают и ценят физический, биологический и технологический мир, имеют знания и навыки для принятия решения, связанные с ними.

8. Студенты понимают социальные, культурные, географические и исторические условия, имеют знания, навыки для активного участия в жизни Австралии.

9. Студенты взаимодействуют с другими людьми и культурами, содействуют развитию глобального сообщества.

10. Студенты демонстрируют творческую активность, понимают и участвуют в творческой, культурной и интеллектуальной работе других.

11. Студенты усваивают и применяют методы, которые способствуют личному росту и процветанию (благополучию).

12. Студенты активны и уверены в своих подходах к учению (изучению); способны работать индивидуально и совместно с другими.

13. Студенты осознают, что каждый человек имеет право чувствовать свою ценность и быть в безопасности, понимают свои права и обязанности и ведут себя ответственно.

В куррикулум Австралии включены следующие 8 образовательных областей:

· Искусство.

· Английский, включая английский как второй язык.

· Здоровье и физическое воспитание.

· Иностранный язык.

· Математика.

· Наука.

· Общество и окружающая среда.

· Технология.

Обязательное обучение в школе предполагает 6 уровней для каждой образовательной области. 6 уровней охватывают время с подготовительного до 10-го года обучения в школе:

· Уровень 1 – конец подготовительного года

· Уровень 2 – конец 2 года обучения

· Уровень 3 – конец 4 года обучения

· Уровень 4 – конец 6 года обучения

· Уровень 5 – конец 8 года обучения

· Уровень 6 – конец 10 года обучения.

В такой логике построенный Национальный куррикулум является основой для разработок дополнительных пособий, предусматривающих детальное описание результатов по разделам, подразделам для каждой образовательной области.

В Австралии основной документ для организации школьного образования разрабатывается Корпорацией по куррикулуму, который является полуавтономным органом. Данная организация имеет свой устав для разработки материалов курикулума на коммерческой основе.

Ұлыбритания мемлекетiнiң бiлiм беру стандарты

жайында қысқаша мағлұмат

Ә.Т. Дүйсебек

А.Е. Есжанов

Ұлыбританияда мiндеттi орта бiлiм беру мектептiң типi мен атауына тәуелсiз алты жылдық бастауыш және бес жылдық орта мектептен тұрады. Бастауыш мектепте бiлiм беру мазмұны негiзiнен объективтi ұстаным бойынша ағылшын тiлi, математика, ғылым салалары арқылы жүзеге асады. Бұдан басқа музыка, бейнелеу өнерi және дене тәрбиесi пәндерi оқылады.

Бiлiм беру мазмұнын құрудың пәндiк ұстанымы орта мектептен басталады. Оқытылуға тиiстi пәндердiң қатарына жоғарыда аталғандардан басқа қазiргi заманғы шет тiлi, ақпараттық технология, дизайн және технология жатады.

Ұлыбританияда оқу стандарттарын құрудың негiзiн қалаушы мемлекеттiк оқу жоспары болып саналады. Ол барлық оқушылар үшiн оқытудың толық және заңды тұрде негiзделген картинасын сипаттап бередi. Сондай-ақ оқыту мазмұнын анықтайды және қол жеткiзерлiк мақсаттар мен мiндеттердi тағайындайды.

Мектептiң оқу жоспарымен бiрге Мемлекеттiк оқу жоспарының негiзгi акцентi мынаған саяды: ерте жастан баланың жан-жақты дамуын қамтамасыз ету ұшiн оны сауаттылыққа үйретедi және бойына қызығушылықты дарытады.

Ұлыбритания стандартында бiрден пән атауы көрсетiледi де оқушылардың қабiлеттiлiгi мен қиялын қалай дамыту керектiгi айтылады; бiлiм деңгейге бөлiнiп берiледi; оқушылардың танымын арттыруда жас ерекшелiктерi ескерiледi; оқушылардың бiлiмi, түсiнiгi мен машығының қалыптасуына баса назар аударылады; пәндерiнiң өз ерекшелiктерiне байланысты құрылымы да өзгеше болып келедi. Осы айтылғандарды төменде келтiрiлген “Өнер және дизайн” мен “Тарих” пәндерiнiң стандарттарының және “Тiл” туралы стандарттың құрылымынан байқауға болады.

Өнер және дизайн

Оқушылар материалдар мен процестердiң көрiнерлiк, сезiнерлiк және түйсiнерлiк қасиеттерiн зертеу арқылы шығармашылық қабiлетi мен қиялын дамытады. Олар өздерiнiң айналасындағы өнердiң, қол өнерiнiң және дизайнның рөлiн сезiнiп қабылдауға талпынады. Өздерiнiң ойлары мен идеяларын айтуға пайдалану үшiн түстiң, форманың, кеңiстiктiң, ою-өрнек пен текстуранының не екенiн түсiне бастайды.

1-деңгей

Бiлiм, түсiнiк, машық

Оқыту өнiмдi зерттеу мен дайындау өзiне мына циклдарды қамтуға тиiстiгi туралы идеяны растауы тиiс: зерттеу, идеяны дамыту, келешек жұмыстың маңыздылығын бағалау, дайындау.

1. Идеяны зерттеу және дамыту:

а) өзiнiң идеясы туралы жазу және оның қажеттiлiгiн, маңыздылығын негiздеу;

b) жұмыс барысында туындайтын мәселелердi дамытып және жазып отыру, сондай ақ жұмыс жоспарын құра бiлу.

2. Өнiмдi жасау:

a) өнiмдi дайындау үшiн әр түрлi материалды зерттеу;

b) жұмыс барысында керек болатын, сондай–ақ нобай жасауға керек болатын техника мен аспаптарды таңдап алу;

c) өз бақылаулары, қорытындылары, болжамдарым, идеялары және түйсiнулерi, сондай-ақ дизайн идеялары мен оның ақырғы бейнесi бойынша ой бөлiсу.

3. Жұмысты бағалау және оны жетiлдiру:

a) өз жұмысын және сыныптастарының жұмыстарын бағалау мен талдау және жұмыстар тудыратын әсерлермен пiкiр бөлiсу;

b) одан әрi түзету немесе жетiлдiру және жұмысты өзгерту ненi талап ететiнiн анықтау.

4. Бiлiм және түсiнiк:

a) түс, ою-өрнек, текстура, сызық, реңк, форма, пiшiн, кеңiстiк және т.б. деген не екенiн бiлу;

b) живопись, қол өнер және дизайнға қандай материалдар пайдаланылатынын бiлу;

c) әр түрлi уақыт пен мәдениеттiң әр түрлi суретшiлерi, қол өнершiлерi мен дизайнерлерiнiң жұмыстарындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды көру.

Таным тереңдiгi

Оқушылар:

1) кез келген жұмысты қалай және неден бастауға болатындығын және адамның жаңа дүниенi жасауға не итермелейтiнiн зерттеу (адамның өзi, табиғат жасаған немесе адам қолымен жасалған орта, әдеби шығармалар, фильм және т.б.);

2) жеке және топтық жұмыс машығын, сондай-ақ жобамен жұмыс iстеудi дамыту;

3) сол бiр мақсатты жүзеге асыру үшiн әр түрлi материалды пайдалану;

4) қол өнер шеберi, дизайнер, суретшi, бейнелеушi және т.б. дайындаған ақырғы өнiмдi зерттеу және салыстыру;

5) галереяға, мұражайға бару, фильмдердi, репродукцияларды және т.б. қарап шығу арқылы өнер шығармаларымен танысу.

2-деңгей

Оқытудың бұл кезеңiнде де жоғарыдағы циклдарды қайталай отырып, күрделiрек iс-әрекет арқылы оқушылардың шығармашылығы мен қиялын мына бағыттарда дамытады:

1.Идеяны зерттеу және дамыту;

2.өнiмдi жасау;

3.жұмысты бағалау және оны жетiлдiру;

4.бiлiм және түсiнiк.

Таным тереңдiгi

Оқушылар:

a) шығармашылықтың қайнар көздерi, сондай-ақ шығармашылық өнiмдерi/нәтижелерi туралы зерттеу жүргiзуi және пайымдауы;

b) жеке және топтасып мына үш бағытта жұмыс iстеу: дизайн, табиғат суретi, қол өнерi;

c) технология құрауыштарын қамти отырып, әр түрлi материалдарды пайдалануы;

d) өз қаласындағы, елiндегi әр түрлi жанрдағы, үлгiлердегi және үрдiстердегi өнер түрлерiн зерттеуi тиiс.

Тарих

1-деңгей – бұл кезеңде оқушылар тарихи дәуiрлердегi әр түрлi адамдардың өмiр сүру салты туралы бiледi. Олар тек өткендегi көрнектi адамдар мен оқиғалар туралы ғана емес, қазiргi замандастар мен оқиғалар туралы да бiледi. Бұл тек өз елiн ғана емес, басқа елдердi де зерттеп бiлу едi. Олар өткендегi мен қазiргi адамдардың тұрмыстағы айырмашылығын табуға тырысады. Өткен дәуiрдегi картиналарды осы кезеңде жаңғырту тәсiлi – бұл: суреттер, пьесалар, фильмдер, макеттердiң моделiн дайындау, ақпараты бар дисплей, мектептiк теледидар бағдарламалары және ойдан шығарылған әңгiмелер мен тақпақтар.

Бiлiм, түсiнiк, машық

1. Хронологиялық реттi жете түсiну

Оқушылар:

a) оқиғаларды дұрыс хронологиялық ретпен орналастыруы;

b) өткендегi оқиғаларды сипаттау үшiн “дейiн”, “кейiн”, “осыдан да бұрын”, “осыдан кейiн”, “өткенде” және т.б. үстеулердi дұрыс пайдалануы тиiс.

2. Тарихи материалдармен таныстыру

Оқушылар өткендегi оқиғаларды таныстырудың әр түрлi әдiстерiн пайдалануы тиiс.

3. Тарихи деректер мен оқиғаларды зерттеу:

a) әр түрлi көздерден өткендегi уақиғалар туралы ақпараттар iздеп табу;

b) сұрақ қоюды, ақпарат алуды, сұрақтарға нақты жауап бере бiлу.

4. Бiлiм және нақты материал түсiнiгi

a) оқиғалардың себебi мен олардың салдарын түсiну;

b) әр түрлi уақыттағы адамдардың өмiр сүру салттарының арасындағы айырмашылықты көре бiлу және негiздеу.

5. Ұйымдастыру және хабар жасау

Оқушылар тарих бойынша алынған бiлiм жазбасынан қажеттi ақпаратты талғап алып, оны жаңғырта бiлуi тиiс және оны әр түрде (график, схема, кесте) көрсете бiлуi тиiс.

Таным тереңдiгi:

оқушылар:

a) өзiнiң тұрмыс салтын талдап және оны басқа тарихи дәуiрдегi адамдардың тұрмысымен салыстыра бiлуi;

b) әр түрлi уақытта өз елiнiң аумағанда өмiр сүрген адамдардың тұрмысы туралы пiкiр айта бiлуi;

c) өз елiнiң және басқа елдердiң ұлы суретшiлерiн, құрылысшыларын, зерттеушiлерiн, өнертапқыштарын, алғашқы жаңа жердi ашушыларын, үкiмет басқарушыларын, әулиелерiн, ғалымдарын және басқа мәдениеттердi бiлуi;

d) тарих үшiн өз елiнiң және басқа елдердiң ұлы немесе төтенше уақиғалары (олимпиялық ойындар, президенттiң пайда болуы, қалалардың және т.б. пайда болуы) туралы пайымдауы болуы тиiс.

2-деңгей

Бiлiм, түсiнiк, машық

Жоғарыдағы циклдар кеңiтiлiп және тереңдетiлiп қайталанады. Ерекшелiгi сол бұл деңгейде өз елiнiң тарихын, Еуропаның тарихын және әлем тарихын зерттеу арқылы оқушылар бiлiм алуы және түсiнiгi мен машығын қалыптастыруы тиiс. Зерттеу мына тақырыптар бойынша жүргiзiледi:

1. Өз елi мен халықтардың тарихы

2. Еуропа тарихы

3. Әлем тарихы

Түйiндi аспектiлер мыналарды қамтиды:

a) басқа қоғамдастықтарға қатысы бойынша қоғамдастық;

b) хронология;

c) өркениеттiлiктiң көтерiлуi және құлау себептерi

d) маңызды орындар, аумақтар және тұлғалар;

e) әлемдiк тарихқа үлес.

Сондай-ақ әлем тарихы әр елдердегi қазiргi заманғы тұрмысты:

a) олардың үй-жайын, қаласын;

b) өнерi мен архитектурасын;

c) технологиясын, жұмысы мен демалысын;

d) денсаулығы мен медицинасын;

e) үкiмет басшыларын;

f) сенiмiн, әдет-ғұрпын, салт-дәстүрiн;

g) экономикасы мен өркендеуiн;

h) тасымал көлiгiн;

i) соғыс және соғысқа қатысушылар дайыында зерттейдi.

Тiл

Әрбiр мектеп пәнiнiң мақсаты пән ұсынатын ақпаратты оқуға болатын, қоршаған ортада өз ойыңды дұрыс және түсiнiктi түрде жеткiзе бiлетiн тiлдi пайдалану болып саналады. Ағылшын тiлi барлық пәндер оқытылатын тiл болғандықтан оқушылар стандартты ағылшын тiлiн меңгеруi тиiс. Онда мына мәселерге баса назар аударылады.

a) Жазу

Оқушы жазба тiлде сауатты/дұрыс жазу ережесiн, емленi және граматиканы қолдануды бiлуi тиiс. Ол сондай-ақ өзiнiң жазба тiлiн немесе жазба хабарын дәйектi және логикалық түрде дұрыс ұйымдастыруы тиiс.

б) Сөйлеу

Оқушы әңгiмеде тiлдi дәл және дәлелдi түрде пайдалануы тиiс.

в) Тыңдау

Оқушы басқаларды тыңдай бiлуi және айтушының сұрақтары мен идеяларына назар аудара бiлуi, сондай-ақ айтушының айтқан идеясы туралы өз көзқарасын айта бiлуi тиiс.

г) Оқу

Түсiнiстiкпен оқуға мүмкiндiк беретiн стратегияларды меңгеруi, керектi ақпаратты (әр түрлi көздерден) табуы және пайдалануы тиiс, оқығанды қайталап айта бiлуi және ең бастысы, оқыған ақпаратты жiктей және бейiмдей бiлуi тиiс.

д) Лексика

Оқушылар арнайы пәндiк терминдермен таныс болуы, осы терминдер қалай қолданылатынын және жазылатынын бiлуi тиiс. Олар әр түрлi тiл стилдерi үшiн қандай сөз байланыстары көбiрек пайдаланылатынын түсiнуi тиiс (мысалы, оқушы тiл хронологияларын, логиканы, үсыныстар мен болжамдарды, санаттарды салыстыруды, мәселелер мен аргументтер тiлiн бiлуi маңызды).

Осы құрылым “Ағылшын тiлi” пәнi стандартында ұдайы негiз ретiнде сақталады және жетiлдiрiле отырып, тереңдетiледi. Сондай-ақ кез келген пән сияқты Ағылшын тiлi бағдарламасында екi талап қойылады: бiлiм – түсiнiк –машықтар және таным тереңдiгi, бұл жанама мәтiндi, бiлiм беру мазмұнын, iс-әрекеттi және т.б. қамтиды.

Ендi Ағылшын тiлi стандарты құрылымының қысқартылып алынған негiзiне назар аударыңыздар. Бiз тек негiзгi тақырыптарын ғана көрсетiп отырмыз.

Тыңдау, қабылдау және сөйлеу: бiлiм, машық пен түсiнiк.

Сөйлеу

Тыңдау

Топтық пiкiр алмасу мен өзара әрекет.

Драма

Нормативтiк/стандарттық тiл

Тiлдiң әр түрлiлiгi

Тыңдау, қабылдау және сөйлеу, таным тереңдiгi

Сөйлеу

Тыңдау

Топтық пiкiр алмасу мен өзара әрекет.

Драма

Оқу: бiлiм, машық, түсiнiк.

Стратегиялар

Фонематикалық және фонетикалық жете түсiну

Жазылуы бойынша сөздi танып бiлу

Ақпарат алу үшiн оқу

Осы айтылғандар 2-деңгейде тереңдетiлiп қарастырылады.